Союз українців Підляшшя - Związek Ukraińców Podlasia

Rajdy krajoznawcze

Szczególne znaczenie w rozwoju ruchu ukraińskiego na Północnym Podlasiu w latach 80. XX w. odegrały rajdy „Podlasie”, zainicjowane przez młodzież studencką z Podlasia, która samodzielnie doszła do ukraińskiej świadomości narodowej, zrozumiawszy, że jej kultura i język należą do ukraińskiej przestrzeni kulturowej.

Wędrówki przez wsie Podlasia dawały możliwość lepszego poznania ziemi ojczystej oraz innych ludzi poszukujących własnej tożsamości, integrowania się we własnym środowisku, podzielenia się wiedzą o własnej kulturze, języku i tradycji w różnych zakątkach Podlasia, gdyż podczas rajdów odbywały się we wsiach wykłady i prezentacje. Rajdy dawały też możliwość, aby poznać Podlasie i podlaską młodzież przez młodych Ukraińców z innych zakątków Polski, dla których region ten był (a czasem pozostaje do dziś) terra incognita.

Rajd „Podlasie”, 1983 r. Studenci ukraińscy w Białowieży. Foto Jurija Hawryluka

Lata 80. XX w. to był czas, gdy taka forma aktywności miała znacznie większe znaczenie niż obecnie, także dlatego że w ówczesnym systemie politycznym wiele innych form działalności nie było możliwych. Oprócz tego nie istniały w regionie żadne struktury zorganizowanego życia ukraińskiego, a nawet sama myśl, że Podlasianie są Ukraińcami, była czymś abstrakcyjnym.

Pierwszy rajd odbył się wiosną 1983 r. Jego rezultatem było znaczące ożywienie w ruchu ukraińskim między Bugiem a Narwią. Oprócz tego w innych ośrodkach Ukraińców w Polsce pojawiło się większe zainteresowanie regionem zamieszkanym przez ludność ukraińskojęzyczną.

Rajd „Podlasie”, 1985 r. Ziemia nadbużańska. Foto Jurija Hawryluka

Koniec lat 80. to przerwa w aktywności rajdowej. Dopiero w połowie lat 90. XX w. Związek Ukraińskiej Młodzieży Niezależnej próbował kontynuować tę tradycję. Wtedy to, w latach 1995-1997, pojawiła się nowa formuła – rajdy rowerowe.

Przez kolejne dziesięć lat na Podlasiu nie odbywały się żadne organizowane wędrówki. Dopiero w 2007 roku pojawiło się nowe pokolenie, które odrodziło to co ich poprzednicy rozpoczęli prawie ćwierć wieku wcześniej.

Pierwszy rajd po przerwie był dość skromny i wzięła w nim udział jedynie kilkuosobowa grupa znajomych z Bielska Podlaskiego i okolic. W kolejnych latach przybywało uczestników, także z zagranicy, a rajdy zaczęły przybierać różne formy. Obecnie rajdy „Podlasie” mają formę spływu kajakowego rzeką Narwią.

Rajd „Podlasie” w formie spływu kajakowego, 2021 rok